4 invloeden van het Boeddhisme in modern Sri Lanka

Geschiedenis van het boeddhisme in Sri Lanka

Sri Lanka wordt beschouwd als de plaats met de oudste nog bestaande boeddhistische beschaving ter wereld. Het boeddhisme werd in de 3e eeuw voor Christus in Sri Lanka geïntroduceerd met de komst van Arahant Mahinda, de zoon van de toenmalige koning van India. Volgens de Sri Lankaanse kronieken bekeerde de toenmalige koning van Sri Lanka, Devanampiya Tissa, zich kort na de aankomst van Mahinda tot het boeddhisme. Dit leidde tot de bouw van boeddhistische locaties en centra van kennis rond de oude hoofdstad Anuradhapura, en de vorming van een belangrijke relatie tussen het boeddhisme en de staat. Dit zorgde ook direct voor etnische spanningen tussen boeddhistische Singalezen en hindoeïstische Tamils, wat uiteindelijk leidde tot een burgeroorlog die twintig jaar duurde.

Door de geschiedenis van het boeddhisme in Sri Lanka is de geloofsovertuiging door veel fases van groei en afname gegaan, waardoor er soms zelfs monniken “geïmporteerd” werden uit andere boeddhistische landen om de religie weer een boost te geven. Vandaag de dag is boeddhisme nog steeds de grootste religie in Sri Lanka en is het officieel de staatsgodsdienst. Lees verder over waar je deze bijzondere religie kan bewonderen in het moderne Sri Lanka.

1. De levensstijl van de Sri Lankanen

In de levensstijl en gedrag van de moderne boeddhistische Sri Lankanen kan je de invloed van de religie nog duidelijk terugvinden. Ze geloven bijvoobeeld in het opbouwen van goed karma. In de praktijk is het concept van karma simpel: we goed doet, goed ontmoet. Het streven naar goed karma door middel van altruïsme is een belangrijk onderdeel van het sociale leven van boeddhistische Sri Lankanen.

Een ander belangrijk begrip voor de boeddhistische bevolking is Ahimsa. Deze term betekent “niet-verwonding” en impliceert dat men geen enkel levend wezen mag schaden door daden, woorden of gedachten. Ook het uit de weg gaan van haat en liegen valt onder dit begrip.

Ook is zelfbeheersing een essentieel onderdeel van de boeddhistische ethiek, en meditatie speelt hierin een grote rol. Het streven naar innerlijke vrede door middel van meditatie helpt Sri Lankanen om kalm en geduldig te blijven in moeilijke situaties. Sri Lanka kent vele meditatie-retraites en is hierdoor de perfecte bestemming voor de reiziger die op zoek is naar rust en spiritualiteit.

Voor veel Sri Lankanen maken boeddhistische rituelen deel uit van hun dagelijkse routine. Dit kan variëren van het bezoeken van de tempel om offers te brengen, het bidden voor gezondheid en geluk, tot het volgen van meditatie workshops. Tijdens een rondreis in Sri Lanka zul je naast de grote bezienswaardigheden ook overal kleine tempels tegenkomen die bezocht worden door lokale Sri Lankanen. Stap er eens een binnen en beleef de boeddhistische cultuur tussen de locals!

2. Boeddhistische bezienswaardigheden in Sri Lanka

Tempel van de Tand – Kandy

Ontdek de indrukwekkende “Temple of the Tooth” in Kandy, een van de meest iconische boeddhistische bezienswaardigheden in Sri Lanka. Volgens eeuwenoude legendes werd de tand van Boeddha na zijn overlijden in 543 voor Christus naar deze tempel gebracht, waardoor het een belangrijk pelgrimsoord werd voor boeddhisten over de hele wereld. Van binnen is de tempel prachtig versierd met gedetailleerd houtsnijwerk en ’s avonds wordt deze tot leven gewekt met mooie verlichting.

Er wordt gezegd dat de tand vandaag de dag zwaar wordt bewaakt en opgeborgen ligt in 7 kisten, die steeds kleiner worden. Elk jaar wordt er in Kandy een spectaculair festival gehouden waarbij de tand, vergezeld door een indrukwekkende optocht, door de stad wordt gedragen. Dit kleurrijke evenement trekt duizenden bezoekers en biedt een unieke kans om de diepgewortelde boeddhistische cultuur en tradities van Sri Lanka van dichtbij te ervaren.

Kelaniya Raja Maha Vihara – Colombo

Voor wie op zoek is naar een spirituele ervaring, cultuur en geschiedenis in één, is de Kelaniya Raja Maha Vihara, ook wel simpelweg de Kelaniya Tempel genoemd, een must-see. Deze tempel is een van de heiligste plekken in Sri Lanka, waar volgens de Boeddhistische verhalen Boeddha zelf 2.500 jaar geleden zijn eerste bezoek aan het eiland bracht. De tempel heeft een indrukwekkende architectuur en beroemde muurschilderingen die het verhaal van Boeddha’s leven vertellen, met scènes van zijn geboorte, verlichting en wonderen.

Gouden Tempel – Dambulla

Het is een paar trappen op, maar dan heb je ook wat: de gouden tempel van Dambulla is een heilige tempel gebouwd binnenin een enorme rotsformatie. De tempel heeft vijf heiligdommen en is het grootste, best bewaarde grottempelcomplex in Sri Lanka. Het staat sinds 1991 op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Je vindt er zo’n 157 Boeddhabeelden en een overvloed aan muurschilderingen die het verhaal van het boeddhisme vertellen. De tempel is te bezoeken van 7 uur ’s ochtends tot 7 uur ’s avonds, waarbij een bezoek in de vroege ochtend of namiddag het fijnst is vanwege de hoeveelheid trappen: iets waar je liever niet aan begint in de hitte van de middag.

Anuradhapura

Anuradhapura is een betoverende stad in Sri Lanka, omringd door geschiedenis en spiritualiteit. Het was de eerste hoofdstad van Sri Lanka en een van de oudste continu bewoonde steden ter wereld.

Je vindt er de heilige, 2.000-jaar oude Jaya Sri Maha Bodhi vijgenboom: een prachtig symbool van het begin van het boeddhisme in Sri Lanka, en een van de heiligste plekken van het land. De lokale bevolking brengt nog bijna elke dag bloemen en reukoffers naar de boom om de verspreiding van het boeddhisme te vieren.

Ook vind je er meerdere indrukwekkende stoepa’s. Stoepa's zijn boeddhistische bouwwerken die de relieken van een boeddhistische heilige bevatten. Bezoek bijvoorbeeld Ruwanwelisaya Stoepa, waar pelgrims volgens een eeuwenoude traditie in stilte met de klok mee rond om de stoepa lopen. Een andere mooie stoepa is Abhayagiri Vihara Stoepa, ooit een van de invloedrijkste boeddhistische centra van Sri Lanka, en Thuparamaya Stoepa, een kleine, klassieke bel-vorm met een unieke zuilen cirkel.

Als laatste is ook Mihintale een bezoek waard. Een beklimming van deze heilige berg leid je langs meerdere stoepa’s, indrukwekkende meditatie grotten en prachtige panoramische uitzichten op de omgeving.

3. Boeddhistische festivals in Sri Lanka

Sri Lanka kent vele kleurrijke festivals, waarvan er een aantal draait om boeddhistische tradities en relikwieën.

Duruthu Poya (januari)

Duruthu Poya is een magische vollemaanviering die het eerste bezoek van Boeddha aan Sri Lanka viert, meer dan 2.500 jaar geleden. Het feest is vooral te zien rondom de Kelaniya Raja Maha Vihara-tempel in Colombo, met optochten vol dansers, drummers en versierde olifanten, wat de stad een bruisende sfeer geeft.

Vesak Poya (mei)

Vesak Poya viert de geboorte, verlichting en het overlijden van Boeddha en is een van de belangrijkste boeddhistische festivals in Sri Lanka. Gedurende het festival worden door het gehele land straten verlicht door kleurrijke lantaarns, worden tempels versierd en kunnen bezoekers genieten van lokale lekkernijen, markten en rituelen.

Esala Poya (juli/augustus)

Esala Poya eert de heilige tand relikwie van Boeddha, bewaard in de Tempel van de Tand in Kandy. Het hoogtepunt van het festival is de Esala Perahera, een indrukwekkende optocht met dansers, olifanten en trommels, die de straten vullen met een betoverende sfeer.

4. Kledingdracht en uiterlijk van de monniken

Boeddhistische monniken, ook wel "bhikkhu" genoemd, dragen vaak eenvoudige oranje, gele of saffraankleurige gewaden, afhankelijk van de traditie en regio. De kleding symboliseert eenvoud en het loslaten van materialisme. Het traditionele gewaad bestaat meestal uit drie delen: een 'sanghati' (groot gewaad), een 'antarvasa' (ondergewaad) en een 'uttarasanga' (schouderbedekking).

Boeddha zelf stelde voor dat monniken eenvoudige kleding zouden dragen, die makkelijk te verkrijgen was en weinig kostte. Monniken in de vroege boeddhistische gemeenschappen maakten hun kleding vaak zelf, van gedroogde stof of gescheurde lappen, die ze konden verven met natuurlijke producten zoals saffraan. Het belangrijke boeddhistische principe van een eenvoudig leven leiden wordt in deze kledingkeuze weerspiegeld.

Daarnaast scheren boeddhistische monniken vaak hun hoofd kaal als onderdeel van hun spirituele discipline. Het kaalscheren van het hoofd symboliseert het loslaten van ego en materialisme, en een gelijke status voor alle monniken. In het verleden had het ook een praktische overweging: een geschoren hoofd was makkelijker schoon te houden in het warme klimaat van Sri Lanka.

Tijdens een reis door Sri Lanka’s culturele driehoek zul je gegarandeerd boeddhistische monniken tegenkomen bij de vele prachtige tempels of tijdens een van de boeddhistische festivals. Het is monniken niet toegestaan om te bedelen, maar je kan ze ook tegenkomen terwijl ze stil staan te wachten op spontane giften.

Tips voor reizigers

Het is van belang om op heilige Boeddhistische plekken in Sri Lanka rekening te houden met specifieke dress codes en gebruiken, om de lokale bevolking en hun religie te respecteren en om op een fijne manier deel te nemen aan de cultuur van de Sri Lankanen. We hebben de belangrijkste richtlijnen voor je op een rijtje gezet:

• Bezoek tempels in de ochtend of namiddag – Vaak zijn druk bezochte tempels in Sri Lanka in de middag het drukst: vermijd de grote toeristenstroom en de hitte van de middag en bezoek de tempels in de ochtend of namiddag.

• Draag bescheiden kleding – het wordt gewaardeerd (en op sommige plekken zelfs verplicht) om tijdens een bezoek aan heilige Boeddhistische sites de schouders en knieën te bedekken. Een lange broek, rok of een sjaal over blote schouders is ideaal.

• Schoenen uit en hoofddeksels af – Voordat je een tempel betreedt, is het gebruikelijk om je schoenen uit te doen en hoofddeksel af te nemen. Dunne sokken kunnen handig zijn om je voeten te beschermen tegen hete stenen of voor extra hygiëne.

• Loop met de klok mee – Wanneer je heilige plekken zoals stoepa’s bezoekt, is het belangrijk altijd met de klok mee te lopen, als teken van respect.

• Wees stil en respectvol – Tempels en pelgrimsoorden zijn plaatsen van gebed en meditatie. Houd daarom rekening met je omgeving en vermijd luidruchtig praten of ander storend gedrag.

• Toon respect voor Boeddhabeelden – Maak geen selfies met Boeddhabeelden en ga niet zitten of staan met je rug naar hen toe, aangezien dit als disrespectvol wordt beschouwd.

• Vraag toestemming voor foto’s – Vraag altijd toestemming voordat je foto's maakt van monniken of pelgrims. Het is belangrijk om hun privacy te respecteren.

• Vermijd lichamelijk contact met monniken – Vooral vrouwen wordt aangeraden afstand te houden van monniken en geen fysiek contact met hen te maken.

• Koop van tevoren tickets voor festivals – Veel festivals in Sri Lanka zijn openbaar en vinden plaats op straat, maar voor sommige evenementen kun je tickets kopen voor zitplaatsen met goed zicht op de optochten. Vraag onze reisspecialisten naar de mogelijkheden.